در دنیای داراییهای دیجیتال، مسئله امنیت به ویژه اهمیت دارد. ارزهای دیجیتال، با وجود حفاظت فناوری بلاکچین، همچنان هدف جذابی برای متجاوزان هستند. بر اساس تحقیقات، تنها در سال 2024 هکرها داراییهای دیجیتالی به ارزش بیش از 3 میلیارد دلار دزدیدهاند. چه کار باید کرد اگر قربانی دزدی شدید؟ آیا راههایی برای بازگرداندن داراییهای از دست رفته وجود دارند؟ در این مقاله به طور دقیق به بررسی الگوهای اصلی دزدی از ارزهای دیجیتال، تدابیر احتیاطی و اقداماتی که باید در صورت وقوع حادثه انجام داد، خواهیم پرداخت.

1. چگونه ارزهای دیجیتال دزدیده میشوند: الگوهای اصلی
هک کیفپولهای دیجیتال و صرافیهای CEX
کیفپولهای رمزنگاری و صرافیهای متمرکز (CEX) به طور منظم مورد حمله هکرها قرار میگیرند. خرابکاران از روشهای مختلفی برای دسترسی غیرمجاز به وجوه کاربران استفاده میکنند:
- آسیبپذیریها در نرمافزار – هکرها به طور فعال در حال جستجوی نقاط ضعف در کد کیفپولها یا پلتفرمهای صرافی هستند. پس از پیدا کردن حفره، آنها میتوانند از حفاظت عبور کنند و به کلیدهای خصوصی کاربران دسترسی پیدا کنند.
- حملات به زیرساختهای سرور – حملات DDoS مقیاسپذیر میتوانند سرورهای صرافی را تحت فشار قرار دهند و فرصتهایی برای نفوذ به سیستم در زمان فعالیت ناپایدار ایجاد کنند.
- کمپرومیت شدن حسابها – هکرها از پایگاههای داده دزدیدهشده با رمزهای عبور استفاده میکنند، ترکیبهای ضعیف را جستجو میکنند یا از طریق بدافزار دادهها را ضبط میکنند.
در سال 2023، صرافی Atomic Wallet مورد حمله گستردهای قرار گرفت که در نتیجه آن کاربران داراییهایی به ارزش حدود 35 میلیون دلار را از دست دادند. هکرها از آسیبپذیری در برنامه سوءاستفاده کردند که به آنها اجازه داد به کلیدهای خصوصی دسترسی پیدا کنند.
تقلب با سایتهای فیشینگ و dAppهای جعلی
فیشینگ یکی از رایجترین روشهای سرقت ارزهای دیجیتال باقی میماند:
- سایتهای جعلی صرافیها و کیفپولها – خرابکاران کپیهای دقیقی از خدمات محبوب کریپتو ایجاد میکنند که визуально از اصل قابل تمایز نیستند. تفاوت فقط در تغییرات نامحسوس در URL است، به عنوان مثال، “mexcc.com” به جای “mexc.com”.
- برنامههای غیرمتمرکز جعلی (dApp) – کلاهبرداران برنامههایی طراحی میکنند که عملکرد پروژههای محبوب DeFi را تقلید میکنند. وقتی کاربر کیفپول خود را به آنها متصل میکند و قرارداد هوشمند را امضا میکند، وجوه او به طور نامحسوس به آدرس خرابکار منتقل میشوند.
- گسترشهای مخرب برای مرورگرها – تحت عنوان ابزارهای مفید برای کار با ارزهای دیجیتال در فروشگاههای اینترنتی، افزونههای مخرب پخش میشوند که میتوانند کلیدهای خصوصی را ربوده یا آدرسها را برای ارسال ارز دیجیتال تغییر دهند.
مثال بارز: در اوایل سال 2024، کلاهبرداران یک سایت جعلی از پروتکل DEX محبوب Uniswap ایجاد کردند. هنگامی که کاربران کیف پولهای خود را متصل کرده و تراکنشها را تأیید میکردند، به جای مبادله توکنها، تمام وجوه به آدرس سارقین منتقل میشد. از طریق کمپین فیشینگ بیش از 4 میلیون دلار سرقت شد.
مهندسی اجتماعی و فریب در شبکههای اجتماعی
عامل انسانی اغلب آسیبپذیرترین لینک در سیستم امنیتی میشود:
- کلاهبرداری با پشتیبانی فنی – کلاهبرداران خود را به عنوان کارکنان خدمات پشتیبانی صرافیهای ارز دیجیتال معرفی کرده و از طریق شبکههای اجتماعی یا پیامرسانها با کاربران تماس میگیرند و اطلاعات محرمانه را فریب میدهند.
- طرحهای “دوبرابر کردن” ارز دیجیتال – علیرغم واضح بودن ابسurdity، پیشنهادات ارسال ارز دیجیتال به یک آدرس خاص با وعده بازگشت مبلغ دو برابر همچنان قربانیانی پیدا میکند. اغلب، این طرحها از طریق حسابهای جعلی افراد یا شرکتهای مشهور تبلیغ میشوند.
- فرصتهای سرمایهگذاری جعلی – کلاهبرداران پیشنهادات جذاب سرمایهگذاری ایجاد میکنند و سود بالایی را از سرمایهگذاری در پروژهها یا توکنهای غیر واقعی وعده میدهند.
- کلاهبرداری عاشقانه – ایجاد روابط عاشقانه یا اعتماد بلندمدت در اینترنت با هدف بعدی باجخواهی از وجوه برای “سرمایهگذاری” یا “کمک فوری”.
در سال 2023، از طریق حسابهای جعلی سلبریتیها در توییتر بیش از 10 میلیون دلار ارز دیجیتال سرقت شد. کلاهبرداران از حسابهای تأیید شده هک شده برای پخش پیوندها و پیشنهادات فیشینگ و “دو برابر کردن” ارز دیجیتال استفاده کردند.
نمونه: هکرهای کره شمالی و دزدیهای بزرگ
فعالیت گروههای هکری کره شمالی، مانند Lazarus، توجه ویژهای را به خود جلب میکند. این گروهها با بزرگترین سرقتهای رمزارز در تاریخ ارتباط دارند:
- نفوذ به شبکه Ronin – در سال 2022، هکرها حدود 615 میلیون دلار از زنجیره جانبی که بازی محبوب Axie Infinity را پشتیبانی میکند، سرقت کردند.
- حمله به پروتکل Harmony – سرقت حدود 100 میلیون دلار از طریق بهرهبرداری از آسیبپذیریها در کیف پول چند امضایی پروژه.
- نفوذ به Atomic Wallet – حادثه قبلاً ذکر شده سرقت 35 میلیون دلار نیز با هکرهای کره شمالی مرتبط است.
بر اساس گزارشهای سازمان ملل، کره شمالی از داراییهای رمزارز سرقت شده برای تأمین مالی برنامههای توسعه تسلیحات خود استفاده میکند. روشهای این هکرها به طور مداوم بهبود مییابد و شامل عملیات پیچیده مهندسی اجتماعی، ایجاد نرمافزارهای مخرب و بهرهبرداری از آسیبپذیریها در قراردادهای هوشمند است.
2. آیا میتوان ارز دیجیتال را دزدید؟
امنیت بلاکچین: افسانهها و واقعیت
این تصور غلط رایج وجود دارد که سرقت رمزارزها به دلیل سیستم امنیتی فناوری بلاکچین غیرممکن است. بیایید بررسی کنیم که چه چیزی واقعیت است و چه چیزی افسانه:
افسانه: بلاکچین غیرقابل نفوذ است، بنابراین رمزارزها کاملاً ایمن هستند.
واقعیت: خود بلاکچین واقعاً بسیار دشوار است که به دلیل ساختار توزیعشده و حفاظت رمزنگاری شده، هک شود. با این حال، هکرها نیازی به هک کردن کل بلاکچین ندارند – کافی است به کلید خصوصی کاربر دسترسی پیدا کنند یا از آسیبپذیریها در قراردادهای هوشمند و برنامههایی که با بلاکچین تعامل دارند، سوء استفاده کنند.
افسانه: معاملات در بلاکچین ناشناس هستند، بنابراین نمیتوان وجوه سرقت شده را ردیابی کرد.
واقعیت: بیشتر بلاکچینهای عمومی، از جمله Bitcoin و Ethereum، مستعار هستند و نه ناشناس. تمام معاملات در دفتر عمومی ثبت میشوند و میتوانند ردیابی شوند. شرکتهای تحلیلی بلاکچین تخصصی (Chainalysis، CipherTrace) به طور موفقیتآمیزی حرکت وجوه سرقت شده را ردیابی میکنند که گاهی اوقات به بازگشت آنها منجر میشود.
افسانه: غیرمتمرکز بودن، امکان دخالت و بازگشت وجوه را رد میکند.
واقعیت: اگرچه در بلاکچینهای کلاسیکی مانند بیتکوین معکوس کردن تراکنشها غیرممکن است، در برخی از شبکهها مکانیزمهای مدیریتی در سطح جامعه پیشبینی شده است. به عنوان مثال، پس از هک DAO در سال 2016، جامعه اتریوم یک هاردفورک برای بازگشت وجوه دزدیده شده انجام داد که به تقسیم شدن به اتریوم و اتریوم کلاسیک منجر شد.
آسیبپذیریهای پلتفرمهای DeFi و قراردادهای هوشمند
سکوهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) هدف اصلی هکرها شدهاند به دلیل ترکیبی از نقدینگی بالای و آسیبپذیریهای فنی:
- اشتباهات در کد قراردادهای هوشمند – حتی یک اشتباه کوچک در الگوریتم میتواند به عواقب فاجعهبار منجر شود. به عنوان مثال، در سال 2021، پروتکل DeFi کمپاند حدود 80 میلیون دلار به دلیل اشتباه در بهروزرسانی کد از دست داد.
- آسیبپذیریهای وامهای آنی – وامهای آنی بدون وثیقه میتوانند برای دستکاری قیمتها در استخرهای نقدینگی استفاده شوند که به هکرها اجازه میدهد از هزینه سایر کاربران سود ببرند.
- حملات پل بین زنجیرهای – پلها بین بلاکچینهای مختلف اغلب هدف حملات قرار میگیرند. در سال 2022، هکرها بیش از 600 میلیون دلار از پل Poly Network دزدیدند.
- تراکنشهای پیشدستی – متجاوزان میتوانند تراکنشهای برنامهریزی شده در مِمپول (صف تراکنشهای تأیید نشده) را ببینند و تراکنشهای خود را با کارمزد بالاتر قرار دهند تا اقدامات را قبل از قربانی انجام دهند و سود ببرند.
طبق دادههای آژانس تحلیلی DefiLlama، تنها در سال 2023 بیش از 2 میلیارد دلار از پروتکلهای DeFi از طریق آسیبپذیریها و رخنههای مختلف دزدیده شده است.
اشتباهات خود کاربران — بزرگترین ریسک
آمار نشان میدهد که بیشتر موارد سرقت ارزهای رمزنگاری شده به دلیل اشتباهات و بیاحتیاطی خود کاربران رخ میدهد:
- نگهداری کلیدهای خصوصی به صورت آنلاین – نوشتن عبارات نشانهگذاری یا کلیدهای خصوصی در فضای ذخیرهسازی ابری، ایمیل یا اسناد متنی.
- پسوردهای ناامن – استفاده از پسوردهای ضعیف یا استفاده از همان پسورد برای چندین سرویس.
- عدم وجود احراز هویت دو مرحلهای – بیتوجهی به سطح اضافی حفاظت برای حسابها در بورسها و کیفپولها.
- امضای بیاحتیاط قراردادهای هوشمند – تأیید تراکنشها بدون مطالعه دقیق مجوزهای درخواست شده. بسیاری از کاربران قراردادهایی را امضا میکنند که دسترسی به مدیریت تمام داراییهایشان را میدهد.
- دانلود برنامهها از منابع نامعتبر – نصب نسخههای جعلی کیف پولهای کریپتو یا برنامههای مرتبط با کد مخرب داخلی.
بر اساس تحقیقات شرکت Chainalysis در سال 2023، حدود 40٪ از تمام ارزهای دیجیتال دزدیده شده به دلیل اشتباهات مستقیم کاربران در رعایت قواعد امنیتی پایه از دست رفته است.
3. چه کار باید کرد اگر ارز دیجیتال دزدیده شد
راهنمای قدم به قدم پس از وقوع حادثه
اگر متوجه فقدان داراییهای کریپتو خود شدید، مهم است که سریع و سیستماتیک عمل کنید:
- بلافاصله داراییهای باقیمانده را ایمن کنید
- باقیمانده وجوه را به یک کیف پول جدید و ایمن از دستگاه دیگری منتقل کنید
- کیف پول compromised را از همه پروتکلهای DeFi جدا کنید
- گذرواژهها را در تمام حسابهای مرتبط تغییر دهید، ابتدا از ایمیل شروع کنید
- تمام جزئیات حادثه را مستندسازی کنید
- زمان دقیق کشف سرقت را ثبت کنید
- از کیف پول خود اسکرین شاتهایی بگیرید که نشاندهنده عدم وجود وجوه باشد
- تمام تراکنشهای مربوط به سرقت را حفظ کنید
- آدرسهایی را که داراییهای شما به آنها منتقل شده است یادداشت کنید
- روش سرقت را شناسایی کنید
- تاریخچه مجوزها در حسابهای خود را بررسی کنید
- آخرین فایلها و برنامههای دانلود شده را تحلیل کنید
- دستگاه را برای وجود بدافزار بررسی کنید
- به خاطر بیاورید آیا به لینکهای مشکوک مراجعه کردهاید
- حرکت وجوه را پیگیری کنید
- از اکسپلوررهای بلاکچین (Etherscan، Blockchain.com) برای پیگیری تراکنشها استفاده کنید
- تمام آدرسهای شرکتکننده در زنجیره جابجایی وجوه خود را یادداشت کنید
- بررسی کنید که آیا وجوه به صرافیهای معروف ارسال شدهاند یا خیر
- پاکسازی کامل سیستم را انجام دهید
- نرمافزار ضدویروس را نصب کرده و اسکن کامل را انجام دهید
- امکان نصب مجدد کامل سیستم عامل را در نظر بگیرید
- در صورت نیاز، یک دستگاه جدید برای کار با ارزهای دیجیتال خریداری کنید
مهم: هرچه سریعتر اقدام کنید، شانسهای بیشتری برای ردیابی موفق و بازگشت احتمالی وجوه وجود دارد.
تماس با صرافیها، خدمات پشتیبانی و پلیس
پس از شناسایی دزدی و تحلیل اولیه، باید کمک بگیرید:
- صرافیهای متمرکز
- به سرعت با خدمات پشتیبانی صرافیهایی که ممکن است وجوه دزدیده شده به آنها منتقل شده باشد، تماس بگیرید
- تمام اطلاعات مربوط به تراکنشها و آدرسهای مجرمان را ارائه دهید
- درخواست مسدود کردن آدرسها و وجوه مرتبط با دزدی کنید
- در صرافیهای بزرگ مانند MEXC، رویههای خاصی برای رسیدگی به موارد دزدی وجود دارد
- مراجعه به مقامات قضایی
- یک گزارش رسمی به پلیس سایبری یا واحد مبارزه با جرائم الکترونیکی ارائه دهید
- تمام اطلاعات جمعآوری شده در مورد دزدی را ارائه دهید
- مدرک رسمی ثبت درخواست خود را دریافت کنید (این ممکن است برای اقدامات آینده مورد نیاز باشد)
- خدمات تخصصی
- با شرکتهای تخصصی در تحلیل و تحقیق بلاکچین (Chainalysis، CipherTrace) تماس بگیرید
- با جوامع توسعهدهندگان بلاکچین یا توکنی که دزدیده شده است، تماس بگیرید
- اگر داراییهای دیجیتال شما بیمه شدهاند، امکان مراجعه به شرکتهای بیمه را بررسی کنید
- سازمانهای بینالمللی
- در صورت دزدی بزرگ، به سازمانهای بینالمللی مبارزه با جرائم سایبری مانند اینترپل یا FBI (IC3) اطلاع دهید
- تمام مدارک و اطلاعات مربوط به انتقالات بینالمللی وجوه را ارائه دهید
به یاد داشته باشید: صرافیهای دیجیتال سیاستهای مختلفی در مورد کمک به قربانیان دزدی دارند. به عنوان مثال، MEXC به طور فعال با مقامات قضایی همکاری میکند و به مسدود کردن تراکنشهای مشکوک کمک میکند، اما برای این کار باید به سرعت اقدام کنید.
چگونه وقوع دزدی را ثبت کرده و مدارک جمعآوری کنیم
برای هرگونه احتمال بررسی قضایی یا کمک در تحقیقات، مهم است که مدارک را به درستی ثبت کنید:
- شواهد رمزنگاری شده
- مالکیت آدرس را که از آن منابع دزدیده شده است تأیید کنید (از طریق امضای دیجیتال)
- تمام هشهای مرتبط با سرقت را جمعآوری کنید
- گزارشهایی از اکسپلورر بلاکچین دریافت کنید که جابجایی منابع را تأیید کند
- شواهد فنی
- لاگهای دستگاه و برنامهها را در زمان سرقت ذخیره کنید
- تحلیل جرمشناسی دستگاه را انجام دهید (اگر ممکن است)
- آدرسهای IP و جزئیات فنی دیگر فعالیت مشکوک را ذخیره کنید
- شواهد مالی
- مدارکی را جمعآوری کنید که خرید اولیه شما از داراییهای رمزنگاری شده دزدیده شده را تأیید کند
- گزارشهایی از صرافیها درباره واریز/برداشت منابع دریافت کنید
- ارزش بازار داراییهای دزدیده شده را در زمان سرقت مستند کنید
- مستندسازی رسمی
- گواهی دفترخانه برای شواهد جمعآوری شده دریافت کنید (در برخی حوزههای قضایی)
- زمانبندی رویدادها با تاریخها و زمانهای دقیق ایجاد کنید
- بیانیه رسمی آماده کنید که تمام جزئیات سرقت را توصیف کند
- شهادت شاهدان
- اگر سرقت در حضور شاهدان رخ داده است، اطلاعات تماس آنها را جمعآوری کنید
- شهادت متخصصان فنی که در تحلیل حادثه کمک کردهاند را ثبت کنید
نکته مهم: در برخی کشورها برای شناسایی سرقت رمز ارز به عنوان جرم، رویکرد خاصی برای تشکیل شواهد مورد نیاز است. مشاوره با وکیلی که در زمینه رمزارزها تخصص دارد ممکن است برای صحیح تنظیم کردن مدارک ضروری باشد.
4. آیا میتوان ارز دیجیتال دزدیده شده را بازگرداند؟
چگونه از طریق صرافیهای متمرکز اقدام کنیم
صرافیهای متمرکز اغلب تنها فرصت برای بازگشت منابع دزدیده شده هستند:
- مزایای کار با CEX برای بازگشت
- صرافیها دارای سیستمهای KYC/AML هستند که امکان شناسایی متخلفان را فراهم میآورد
- بسیاری از صرافیها، از جمله MEXC، میتوانند منابع را در صورت مظنون بودن به سرقت مسدود کنند
- فرآیندهای مشخصی برای تعامل با مقامات قانونی وجود دارد
- فرایند کار با صرافیها
- به سرعت صرافی را مطلع کنید و هشهای تراکنش و آدرسهای دریافتکنندگان را ارائه دهید
- طبق رویه رسمی صرافی در موارد سرقت اقدام کنید (معمولاً نیاز به پر کردن فرم خاصی دارد)
- شواهد مالکیت آدرس فرستنده را ارائه دهید
- آماده باشید مدارک رسمی از نهادهای حقوقی را ارائه دهید
- نمونههای واقعی از بازگشت موفق
- در سال 2022، صرافی بایننس 5.8 میلیون دلار که از پروژه رونین نتورک سرقت شده بود را مسدود کرد
- MEXC با موفقیت در بازگشت بیش از 10 میلیون دلار به کاربرانی که قربانی حملات فیشینگ شدهاند، کمک کرده است
- پس از هک صرافی Cryptopia در سال 2019، حدود 45٪ داراییهای کاربران به لطف همکاری با نهادهای حقوقی بازگشت داده شد
مهم است که درک کنید: شانس بازگشت وجوه به طور قابل توجهی بالاتر است اگر در 24-48 ساعت اول پس از سرقت با صرافی تماس بگیرید. بسیاری از صرافیها، از جمله MEXC، پروتکلهای خاصی برای واکنش سریع به چنین حوادثی دارند.
چرا بازگرداندن داراییها در DeFi دشوار است
ماهیت غیرمتمرکز DeFi چالشهای قابل توجهی برای بازگشت وجوه دزدیده شده ایجاد میکند:
- عدم کنترل متمرکز
- هیچ نهاد واحدی برای مسدود کردن یا بازگرداندن وجوه وجود ندارد
- تراکنشها به طور طبیعی غیرقابل برگشت هستند
- خودمختاری پروتکلها امکان مداخله طرفهای سوم را رد میکند
- محدودیتهای فنی
- بیشتر قراردادهای هوشمند شامل توابعی برای بازگرداندن اجباری وجوه نیستند
- تراکنشهای بین زنجیرهای (cross-chain) به ویژه سخت برای ردیابی و بازگرداندن هستند
- میکسها و خدمات افزایش ناشناسی (Tornado Cash، CoinJoin) ردیابی را دشوار میکنند
- چالشها برای تحقیقات
- عدم وجود اطلاعات درباره مالکین واقعی کیف پولها
- پیچیدگیهای قانونی اثبات سرقت در زمینه DeFi
- تمایزهای قانونی کشورهای مختلف در مورد پروتکلهای DeFi
- راههای ممکن برای حل جزئی
- برخی از پروتکلهای DeFi مکانیزمهای تأخیر زمانی را برای تراکنشهای بزرگ پیادهسازی میکنند
- سیستمهای مدیریت ریسک و بیمه در DeFi در حال توسعه هستند
- تعداد پروتکلها با قابلیتهای توقف اضطراری در حال افزایش است
نمونهای قابل توجه: پس از هک پروتکل DeFi به نام Wormhole در سال 2022، که در آن حدود 320 میلیون دلار سرقت شد، شرکت Jump Crypto (حامی پروژه) به تنهایی خسارتهای ناشی از آن را از منابع خود پرداخت تا از کاربران محافظت کند. با این حال، چنین مواردی بسیار نادر است و بستگی به امکانات مالی و ریسکهای شهرت تیم پروژه دارد.
داستانهای واقعی از بازگشت و شکست
تاریخچه بازار ارزهای دیجیتال شامل هم موارد چشمگیری از بازگرداندن وجوه سرقت شده و هم خسارات غیرقابل جبران است:
موارد موفق بازگشت:
- KuCoin (2020) پس از هک صرافی و سرقت 275 میلیون دلار، تیم توانست حدود 84% از وجوه را به لطف همکاری با پروژههایی که توکنهای آنها سرقت شده بود و سایر صرافیهایی که حسابهای مجرمان را مسدود کرده بودند، برگرداند.
- Poly Network (2021) یکی از غیرمعمولترین موارد در تاریخ سرقتهای رمزارزی. هکری که 610 میلیون دلار سرقت کرده بود تمام وجوه را پس از مذاکرات با تیم پروژه بازگرداند و گفت که هدف او نشان دادن آسیبپذیریهای امنیتی بوده است.
- Cryptopia (2019-2023) فرآیند طولانی تصفیه جزئی از صرافی هکشده نیوزلندی Cryptopia با بازگرداندن بخش قابل توجهی از داراییهای کاربران به پایان رسید، که این نتیجه زحمات مشاوران و همکاری با مقامات قانون بود.
تلاشهای ناموفق:
- Mt. Gox (2014) بزرگترین صرافی بیتکوین در آن زمان، حدود 850,000 BTC (بیش از 40 میلیارد دلار به نرخ کنونی) را از دست داد. علیرغم کشمکشهای قانونی طولانی که بیش از 10 سال به طول انجامیده، کاربران تنها بازپرداخت جزئی دریافت کردند.
- شبکه Ronin (2022) – با وجود شناسایی گروه کره شمالی Lazarus به عنوان مسئول دزدی 615 میلیون دلار، بخش بزرگی از وجوه هنوز هم برگشت داده نشده است. کاربران تنها به لطف ذخایر مالی شرکت Sky Mavis که پشت پروژه است، غرامت دریافت کردند.
- DAO (2016) – هک مشهور که منجر به دزدی 60 میلیون دلار در ETH شد، تنها از طریق یک هارد فورک Ethereum حل شد که باعث یک شکاف جدی در جامعه و ایجاد Ethereum Classic شد. این بیشتر یک راه حل فناوری است تا بازپرداخت قانونی.
تحلیل این موارد نشان میدهد که بازپرداخت موفقیتآمیز وجوه معمولاً زمانی اتفاق میافتد که:
- دزدی به سرعت شناسایی شود (در عرض چند ساعت)
- وجوه دزدیده شده به صرافیهای متمرکز منتقل میشوند
- همکاری فعالی بین شرکتکنندگان مختلف بازار وجود دارد
- پروژهها ذخایر مالی برای جبران خسارت کاربران دارند
5. چگونه ارز دیجیتال دزدیده شده را بازگردانیم: نکات عملی
پیگیری تراکنشها از طریق اکسپلوررهای بلاکچین
اکسپلوررهای بلاکچین – ابزارهای کلیدی برای ردیابی وجوه دزدیده شده:
- ابزارهای اصلی ردیابی
- Etherscan – برای ردیابی تراکنشها در شبکه Ethereum و بلاکچینهای سازگار با EVM
- Blockchain.com – برای مانیتورینگ تراکنشهای بیت کوین
- BSCScan – برای داراییها در Binance Smart Chain
- Solscan – برای توکنها در اکوسیستم Solana
- TxStreet – تراکنشها را به صورت زنده تصویری سازی میکند
- الگوریتم ردیابی
- از تراکنش اولیه دزدی شروع کنید و دنباله نقل و انتقالات را پیگیری کنید
- به “پول” آدرسها توجه کنید – کلاهبرداران معمولاً وجوه دزدیده شده را بین چندین کیف پول توزیع میکنند
- آدرسهای صرافی را علامتگذاری کنید – اگر وجوه به آدرسی منتقل شوند که متعلق به یک صرافی معروف است
- به دنبال تبدیل بین ارزهای دیجیتال باشید – اغلب سارقین داراییهای دزدیده شده را به توکنهای دیگر تبدیل میکنند
- ابزارهای تخصصی
- Crystal Blockchain – ابزار حرفهای برای ردیابی تراکنشها با تصویری سازی از روابط
- CipherTrace – توسط مقامات اجرای قانون برای بررسی جرایم مربوط به ارزهای دیجیتال استفاده میشود
- Chainalysis Reactor – پلتفرم پیشرفتهای برای کاوش در بلاکچین با قابلیتهای یادگیری ماشین
- نکات عملی
- یک “نقشهی حرکت وجوه” با نشانههای زمانی و توزیع مقادیر ایجاد کنید
- به الگوهای “پودری کردن” (dusting) توجه کنید – تقسیم مبالغ کلان به تعداد زیادی تراکنشهای کوچک
- به دنبال الگوها در زمانهای تراکنشها باشید – کلاهبرداران اغلب بر اساس الگوهای زمانی خاص عمل میکنند
مهم: نتایج ردیابی شما میتواند به عنوان یک مدرک حیاتی در صورت مراجعه به مقامات یا صرافیها باشد. هر مرحله از تحقیقات خود را با اسکرینشاتها و یادداشتهای دقیق مستند کنید.
مشارکت متخصصان امنیت سایبری
در موارد پیچیده، مشاوره از حرفهایها میتواند شانس بازگشت وجوه را به طور قابل توجهی افزایش دهد:
- کی از حرفهایها باید تماس بگیرید
- اگر مبلغ قابل توجهی (بیش از 10,000 دلار) دزدیده شده است
5. چگونه ارز دیجیتال دزدیده شده را بازگردانیم: نکات عملی (ادامه)
مشارکت متخصصان امنیت سایبری
در موارد پیچیده، مشاوره از حرفهایها میتواند شانس بازگشت وجوه را به طور قابل توجهی افزایش دهد:
- کی از حرفهایها باید تماس بگیرید
- اگر مبلغ قابل توجهی (بیش از 10,000 دلار) دزدیده شده است
- هنگام شناسایی الگوهای پیچیدهی پولشویی
- اگر سرقت چندین بلاکچین یا ارز دیجیتال را در بر میگیرد
- در مواردی که عنصر بینالمللی وجود دارد و نیاز به تعامل با مقامات کشورهای مختلف است
- انواع حرفهایها و صلاحیتهای آنها
- متخصصان جنایی بلاکچین – حرفهایهایی که بر تحلیل تراکنشهای بلاکچین و شناسایی ارتباطات بین آدرسها تخصص دارند
- کارشناسان جرمشناسی کامپیوتری – کارشناسان بازیابی دادهها و تحلیل ردپای دیجیتال بر روی دستگاهها
- متخصصان امنیت اطلاعات – کمک میکنند تا روش هک را تعیین کرده و از تکرار حوادث جلوگیری کنند
- مشاوران در تحقیقات ارز دیجیتال – تجربه تعامل با صرافیها و مقامات را دارند
- چگونه به انتخاب متخصصان قابل اعتماد اقدام کنیم
- شهرت و تاریخ پروندههای موفق را بررسی کنید
- به دنبال توصیههایی از شرکتها یا پلتفرمهای شناختهشده باشید
- از وجود گواهینامهها در زمینه رمزنگاری و بلاکچین اطمینان حاصل کنید
- ارتباطات آنها با صرافیها و مقامات را ارزیابی کنید
- هزینه خدمات و مدلهای پرداخت
- هزینه ثابت برای ارزیابی اولیه (معمولاً ۵۰۰-۲،۰۰۰ دلار)
- پرداخت ساعتی برای تحقیق (۱۵۰-۴۰۰ دلار در ساعت)
- درصدی از مبلغ بازگشتی (معمولاً ۱۰-۳۰%)
- مدلهای ترکیبی با پرداخت حداقلی تضمین شده و درصدی از موفقیت
مثال: در سال ۲۰۲۳، شرکت SlowMist به کاربر کمک کرد تا ۸۰۰،۰۰۰ USDT سرقت شده را برگرداند، با ردیابی حرکت وجوه در چندین بلاکچین و شناسایی حسابهای متهم در صرافیها. تحقیق ۳ هفته طول کشید و ۱۵% از مبلغ بازگشتی برای کاربر هزینه داشت.
مسدود کردن آدرسها و درخواستهای قانونی
مکانیسمهای حقوقی میتوانند مؤثر باشند، بهویژه اگر وجوه سرقت شده به پلتفرمهای تنظیم شده بروند:
- فرایند مسدود کردن آدرسها در صرافیها
- یک گزارش دقیق درباره سرقت به همراه شواهد مالکیت تهیه کنید
- یک درخواست رسمی به سرویس امنیت صرافی ارائه دهید
- گزارش پلیس یا نظر حقوقی را ارائه دهید
- روند KYC/AML صرافی را برای تأیید هویت خود دنبال کنید
- درخواستهای حقوقی و احکام قضایی
- حکم تجمید – حکم قضایی برای مسدود کردن داراییها در حوزههای قضایی که ارزهای دیجیتال را به عنوان دارایی میشناسند
- حکم Norwich Pharmacal – مکانیزم حقوقی که از یک طرف سوم (به عنوان مثال، صرافی) میخواهد اطلاعاتی درباره مظنون به تخلف ارائه دهد
- درخواستهای از طریق اینترپل – برای تعقیب بینالمللی در سرقتهای بزرگ
- تعامل با تنظیمکنندگان
- مراجعه به تنظیمکنندگان مالی کشور جایی که صرافی ثبت شده است
- ثبت شکایت در واحدهای مبارزه با جرمهای مالی (FinCEN در ایالات متحده، FCA در بریتانیا)
- درخواست همکاری از طریق مراکز ملی امنیت سایبری
- لیستهای تحریمی به عنوان ابزار
- در برخی موارد، آدرسهای مربوط به سرقتهای بزرگ به لیستهای تحریمی OFAC اضافه میشوند
- صرافیها موظف هستند وجوه ورودی از آدرسهای موجود در لیستهای تحریمی را مسدود کنند
- میتوانید درخواست اضافه کردن آدرس مجرم به این نوع لیستها را در صورت داشتن شواهد معتبر ارائه دهید.
توجه مهم: زمان حیاتی است. MEXC و دیگر صرافیهای مسئول میتوانند به سرعت به گزارشهای سرقت واکنش نشان دهند، اما این فرآیند باید در 72 ساعت اول آغاز شود، قبل از اینکه وجوه سرقت شده مبادله یا برداشت شوند.
6. کمک حقوقی: کجا بگردیم و چه انتظاراتی داشته باشیم
چگونه وکیل کاردان در زمینه ارزهای دیجیتال پیدا کنیم
انتخاب یک وکیل متخصص – عامل کلیدی موفقیت در پروندههای سرقت ارزهای دیجیتال:
- مهارتهای لازم برای وکیل حوزه کریپتو
- درک عمیق تکنولوژی بلاکچین و انواع داراییهای دیجیتال
- تجربه همکاری با شرکتهای کریپتو یا صرافیها
- آشنایی با قوانین بینالمللی در زمینه داراییهای دیجیتال
- درک فرآیندهای بلاکچین فورنزیک و کار با شواهد دیجیتال
- کجا به دنبال وکلای متخصص بگردیم
- شرکتهای حقوقی متخصص که بر روی فینتک و بلاکچین تمرکز دارند
- انجمنهای حقوقی در زمینه بلاکچین (انجمن وکلای بلاکچین)
- توصیههایی از نمایندگان صنعت و دیگر آسیبدیدگان
- کنفرانسها و انجمنها در زمینه ارزهای دیجیتال
- سوالات برای مشاوره اولیه
- وکیل در پروندههای بازگردانی داراییهای دیجیتال دزدیده شده چه تجربیاتی دارد؟
- کدام پروندهها با موفقیت در گذشته حل شدهاند؟
- استراتژیهای قانونی اصلی برای مورد خاص شما چیست؟
- کدام حوزههای قضایی میتوانند درگیر شوند و این چگونه بر فرآیند تاثیر میگذارد؟
- اسناد مورد نیاز برای آمادهسازی جلسه مشاوره
- سابقه کامل حادثه
- تمام شواهد مالکیت داراییهای دزدیده شده
- نتایج پیگیری تراکنشها
- نسخههای تمام ارتباطات با صرافیها و مقامات قضایی
آمار نشان میدهد که پروندههایی که با وکلای متخصص درگیر هستند 60% شانس بیشتری برای حل موفق دارند در مقایسه با تلاشهای خودسرانه برای بازگردانی داراییهای دزدیده شده.
صلاحیت بینالمللی و پروندههای قضایی بلاکچین
تنظیمات قانونی ارزهای دیجیتال به طور قابل توجهی در کشورهای مختلف متفاوت است و مشکلات اضافی ایجاد میکند:
- چالشهای قضایی
- تعیین قانون قابل اعمال در جرایم فرامرزی مرتبط با ارزهای دیجیتال
- تفاوتها در طبقهبندی داراییهای رمزنگاری (اموال، اوراق بهادار، ارز)
- مشکلات استرداد و همکاری بینالمللی در تحقیقات
- استانداردهای متفاوت اثبات در سیستمهای حقوقی مختلف
- پروندههای قضایی پیشین
- AA v Persons Unknown (2019، بریتانیا) – دادگاه بیت کوین را به عنوان اموال شناسایی کرد که این امکان را فراهم کرد تا دستوری برای مسدود کردن داراییها صادر گردد
- Ruscoe v Cryptopia (2020، نیوزلند) – داراییهای رمزنگاری به عنوان اموالی که باید در زمان ورشکستگی صرافیها حفظ شوند، شناسایی شدهاند
- United States v. Gratkowski (2020، ایالات متحده) – استاندارد قانونی برای دسترسی نیروهای انتظامی به دادههای صرافیهای رمزنگاری تعیین شد
- Fetch.ai Ltd v Persons Unknown (2021، بریتانیا) – دادگاه Binance را ملزم به افشای اطلاعات مالکیت حسابها به منظور تحقیقات تقلبی کرد
- استراتژیهای حقوقی بر اساس حوزههای قضایی
- ایالات متحده – استفاده از دعاوی مدنی RICO و درخواستهای داده از طریق SEC یا FinCEN
- اتحادیه اروپا – استفاده از GDPR برای دریافت اطلاعات در مورد مالکین حسابها در صرافیها
- بریتانیا – استفاده از دستورات مسدودسازی جهانی و افشای اطلاعات از طریق دستورات Norwich Pharmacal
- سنگاپور – مکانیزمهای مؤثر مسدودسازی داراییها از طریق دادگاه در صورت اثبات تقلب
- روندهای قانونی در حال توسعه
- افزایش تعداد بازگشتهای موفق از طریق دادگاه (تا ۲۰٪ از کل درخواستها در سال ۲۰۲۳ نسبت به ۵٪ در سال ۲۰۲۰)
- تشکیل نهادهای قضایی تخصصی در زمینه جرایم رمزنگاری
- یکسانسازی رویکردها در طبقهبندی جرایم با ارزهای دیجیتال
- گسترش همکاریهای بینالمللی از طریق گروههای کاری تخصصی
مهم: هنگام انتخاب حوزه قضایی برای طرح دعوا، نه تنها محل اقامت خود را در نظر بگیرید، بلکه حوزه قضایی صرافی که از طریق آن وجوه سرقت شده، و همچنین کشور محل احتمالی مجرم را نیز مورد توجه قرار دهید.
این چقدر هزینه دارد و شانس موفقیت چقدر است
جنبههای مالی و ارزیابی چشمانداز بازگشت داراییهای دیجیتال سرقت شده:
- هزینه خدمات حقوقی
- مشاوره اولیه – ۲۰۰-۵۰۰ دلار
- تهیه و ارائه دادخواستها – ۳۰۰۰-۱۰,۰۰۰ دلار
- نمایندگی در دادگاه – ۳۵۰-۷۰۰ دلار در ساعت
- دادرسی بینالمللی – از ۲۵,۰۰۰ دلار به ازای هر پرونده
- تحقیق جامع با همکاری کارشناسان فورنزیک – از ۱۵,۰۰۰ دلار
- ارزیابی شانس موفقیت
- شانسهای بالا (۴۰-۶۰%):
- سرقت در مدت ۲۴ ساعت شناسایی شد
- منابع تا صرافیهای تحت نظارت پیگیری شدند
- مبلغ نسبتاً زیاد است (بیش از ۵۰,۰۰۰ دلار)
- مدارک روشن مالکیت موجود است
- شانسهای متوسط (۱۵-۴۰%):
- شناسایی در مدت یک هفته
- پیگیری جزئی منابع
- صلاحیت مختلط (چندین کشور)
- طرح پیچیده جابجایی داراییها
- شانسهای پایین (کمتر از ۱۵%):
- شناسایی پس از ماهها
- منابع از میکسرها یا بلاکچینهای خصوصی عبور کردند
- مبالغ کوچک (کمتر از ۱۰,۰۰۰ دلار)
- عدم وجود ردهای واضح در پلتفرمهای تحت نظارت
- شانسهای بالا (۴۰-۶۰%):
- توپهای اقتصادی
- نسبت هزینه خدمات حقوقی به مبلغ داراییهای سرقت شده
- بررسی مکانیزمهای جایگزین جبران خسارت (بیمه، برنامههای جبرانی)
- امکان همکاری با سایر آسیبدیدگان برای کاهش هزینهها
- هزینههای زمانی و جنبههای روانشناختی دادرسی طولانی
- گزینههای جایگزین برای دادخواهی
- مداخله از طریق خدمات امنیتی صرافیها
- فشار عمومی از طریق شبکههای اجتماعی و جامعه رمزارزها
- برنامههای پاداش برای اطلاعات درباره سرقت (bug bounty)
- پیشنهاد به هکر “کلاه سفید” (بازگشت بخشی از منابع به ازای خودداری از پیگرد قانونی)
طبق آمار سال ۲۰۲۳، میانگین میزان موفقیت در بازگشت داراییهای دیجیتال سرقت شده از طریق مکانیزمهای حقوقی حدود ۲۲٪ از مجموع مبلغ در مواردی بود که آسیبدیدگان در ۷۲ ساعت اول پس از حادثه درخواست کمک کردند.
7. چگونه از دزدی ارز دیجیتال جلوگیری کنیم
استفاده از کیفپولهای سرد
کیفهای سرد همچنان مطمئنترین راه برای نگهداری ارز دیجیتال هستند:
- انواع کیفهای سرد و ویژگیهای آنها
- کیفهای سختافزاری (Ledger, Trezor, SafePal) – دستگاههای خاصی با محیط ایزوله برای نگهداری کلیدهای خصوصی
- کیفهای کاغذی – نگهداری فیزیکی کلیدهای خصوصی که بر روی کاغذ چاپ شدهاند
- نسخههای پشتیبان فولادی/فلزی – ذخیرهسازیهای مقاوم در برابر آسیب فیزیکی برای seed-phrase ها
- رایانههای هوای گسسته – دستگاههای کاملاً ایزوله از اینترنت برای امضای تراکنشها
- بهترین شیوهها برای استفاده از کیفهای سرد
- فقط از تولیدکنندگان رسمی کیفهای سختافزاری خریداری کنید
- در زمان دریافت، تمامیت بسته و دستگاه را بررسی کنید
- نسخههای پشتیبان seed-phrase را در چند مکان ایمن نگهداری کنید
- برای حفاظت اضافی از seed-phrase ها از رمزهای عبور استفاده کنید
- نرمافزار کیف را بهطور منظم بهروز کنید
- استراتژیهای تنوع در نگهداری
- تقسیم داراییها بین چند کیف سرد
- استفاده از امضای چندگانه (multisig) برای مقادیر بزرگ
- ایجاد یک کیف «دور» با مقدار کمی برای عملیات روزمره
- نگهداری سرمایهگذاریهای بلندمدت فقط بر روی حافظههای سرد
- ویژگیهای تعامل با DeFi
- استفاده از کیفهای سختافزاری به همراه رابطهای مانند MetaMask
- بررسی تراکنشها بهصورت حضوری بر روی دستگاه قبل از امضا
- استفاده از اقدامات اضافی برای تأیید هنگام تعامل با قراردادهای هوشمند
آمار امنیت: طبق تحقیقات، کمتر از 0.1% از کاربران کیفهای سختافزاری با سرقت وجوه روبرو میشوند، به شرطی که تمامی توصیههای امنیتی رعایت شود.
احراز هویت دو مرحلهای و کلیدهای سختافزاری
محافظت چندسطحی از حسابها برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز بسیار حیاتی است:
- انواع تأیید هویت دو مرحلهای (2FA)
- کلیدهای امنیتی سختافزاری (YubiKey, Thetis, Feitian) – مطمئنترین روش که در برابر فیشینگ آسیبپذیر نیست
- برنامههای احراز هویت (Google Authenticator, Authy) – تولید کدهای موقتی بدون نیاز به اتصال به اینترنت
- احراز هویت بیومتریک – استفاده از اثر انگشت، شناسایی چهره
- احراز هویت SMS – کمخطرترین روش که در برابر تعویض سیم کارت آسیبپذیر است
- پیکربندی 2FA برای حداکثر امنیت
- 2FA را در تمامی پلتفرمهای مرتبط با ارزهای دیجیتال فعال کنید
- از روشهای مختلف 2FA برای خدمات مختلف استفاده کنید
- کدهای پشتیبان را ایجاد کنید و در مکان امنی نگهداری کنید
- کلیدهای سختافزاری را به عنوان روش اصلی و برنامهها را به عنوان پشتوانه پیکربندی کنید
- محافظت در برابر تعویض سیم کارت
- یک PIN برای سیم کارت خود設定 کنید
- از شماره جداگانهای برای معاملات مالی استفاده کنید
- حفاظت اضافی را از اپراتور خدمات تلفن همراه فعال کنید
- استفاده از SMS برای احراز هویت را به حداقل برسانید
- کلیدهای سختافزاری امنیتی برای ارزهای دیجیتال
- پشتیبانی از پروتکلهای FIDO U2F و FIDO2/WebAuthn
- تأیید فیزیکی عملیات با فشار دکمه روی دستگاه
- مقاومت در برابر حملات فیشینگ به لطف بررسی دامنه
- استفاده از چندین کلید به عنوان پشتیبان
طبق گزارش گوگل در سال 2023، استفاده از کلیدهای سختافزاری امنیتی خطر هک موفقیتآمیز حساب را نسبت به استفاده تنها از رمز عبور 99.9% کاهش میدهد.
نظارت، احتیاط و بهداشت دیجیتال
اقدامات پیشگیرانه و هوشیاری مداوم به شدت خطر سرقت را کاهش میدهد:
- ابزارهای نظارت و هشدار
- خدمات اطلاعرسانی در مورد تراکنشها (Blockfolio, CoinTracker) – اطلاعرسانی فوری در مورد حرکت وجوه
- نظارتکنندههای آدرس – پیگیری فعالیتها در آدرسهای مشخص
- ابزارهای تحلیل زنجیرهها – شناسایی الگوهای مشکوک در تراکنشها
- اسکنرهای امنیتی قراردادهای هوشمند – بررسی کد قراردادها قبل از تعامل
- روشهای بهداشت دیجیتال
- از دستگاه جداگانهای برای تراکنشهای ارز دیجیتال استفاده کنید
- بهطور منظم سیستمعامل و تمام نرمافزارها را بهروزرسانی کنید
- از نرمافزار ضدویروس با حفاظت اضافی در برابر ماینرهای رمزارز استفاده کنید
- از اتصال به شبکههای Wi-Fi عمومی در هنگام کار با داراییهای رمزارزی خودداری کنید
- از VPN برای حفاظت اضافی از ترافیک اینترنت استفاده کنید
- جنبههای روانی امنیت
- به «پیشنهادات عالی» و «فرصتهای انحصاری» مشکوک باشید
- به دستکاریها و ایجاد احساس فوریت در تصمیمگیریها تسلیم نشوید
- اطلاعات را از چندین منبع مستقل تأیید کنید
- به اصل «اگر خیلی خوب است که حقیقت داشته باشد، احتمالاً تقلبی است» پایبند باشید
- آموزش مستمر و سازگاری
- بهروز بودن در رابطه با طرحهای جدید کلاهبرداری
- در جامعههای امنیت رمزارز مشارکت کنید
- روشهای حفاظتی خود را بهطور منظم بازنگری کرده و آنها را بهروزرسانی کنید
- دانش خود را از طریق شبیهسازیهای فیشینگ و ابزارهای آموزشی دیگر تست کنید
طبق اطلاعات تحقیقات CipherTrace، کاربرانی که بهطور منظم آموزشهای امنیت رمزارز را میگذرانند و به قواعد اساسی بهداشت دیجیتال پایبند هستند ۸۵٪ کمتر به قربانیان کلاهبرداری و سرقت تبدیل میشوند.
نتیجهگیری
سرقت رمزارز یک مشکل جدی است که حتی شامل کاربران باتجربه نیز میشود. اگرچه فناوری بلاکچین به خودی خود قابل اعتماد است، اما عامل انسانی و سیستمهای اطراف آسیبپذیریهایی را ایجاد میکنند که مجرمان بهخوبی از آنها بهرهبرداری میکنند.
در صورت وقوع سرقت، به سرعت و بهصورت سیستماتیک عمل کنید. ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول برای بازگشت احتمالی داراییها بسیار حیاتی است. تمام جزئیات حادثه را مستند کنید، حرکت وجوه را از طریق کاوشگرهای بلاکچین پیگیری کنید و بهطور فوری به خدمات پشتیبانی صرافیهای رمزارز مانند MEXC که دارای مکانیزمهای مسدودسازی معاملات مشکوک هستند، مراجعه کنید.
به خاطر داشته باشید که پیشگیری همیشه موثرتر از واکنش به اتفاقات از پیش افتاده است. استفاده از ذخیره سازی سرد، احراز هویت دو عاملی قابل اعتماد و رعایت اصول بهداشت دیجیتال به طور قابل توجهی خطر تبدیل شدن به قربانی مجرمان سایبری را کاهش میدهد. آموزشهای منظم و پایش روشهای جدید کلاهبرداری نیز نقش مهمی در محافظت از داراییهای شما دارند.
با وجود دشواریها در بازگرداندن داراییهای ارز دیجیتال دزدی، صنعت به تدریج مکانیزمهای امنیتی و ابزارهای قانونی کارآمدتری برای محافظت از کاربران توسعه میدهد. صرافیهای متمرکز مانند MEXC سیستمهای پیشرفتهای را برای نظارت به کار گرفته و با مراجع قانونی برای مبارزه با جرم سایبری در فضای ارز دیجیتال همکاری میکنند.
امنیت داراییهای ارز دیجیتال شما با رویکرد آگاهانه به نگهداری و استفاده از آنها آغاز میشود. تنها در داراییهای دیجیتال سرمایهگذاری نکنید، بلکه در دانش درباره محافظت از آنها نیز سرمایهگذاری کنید – این بهترین بیمه در برابر تهدیدات احتمالی در دنیای در حال توسعه ارزهای دیجیتال است.
به MEXC بپیوندید و همین امروز معامله را شروع کنید!