Trong khi thế giới đang chứng kiến làn sóng tiền mã hóa (crypto) lan rộng từ phố Wall đến cả các ngõ ngách làng quê ở nhiều quốc gia, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới Trung Quốc lại đang bấm nút “pause” (tạm dừng).
Từ “thiên đường đào coin” đến vùng cấm
Chỉ vài năm trước, Trung Quốc chiếm tới hơn 70% hoạt động khai thác Bitcoin toàn cầu. Các tỉnh như Tứ Xuyên, Tân Cương từng là “thánh địa” của các trang trại đào coin. Nhưng đến năm 2021, Bắc Kinh bất ngờ chuyển hướng, ban hành lệnh cấm toàn diện. Lý do không chỉ là Trung Quốc lo ngại về rủi ro tài chính, mà còn là lo về an ninh mạng, ô nhiễm môi trường và kiểm soát dòng vốn.
Hong Kong: “Phòng thí nghiệm có kiểm soát”
Trái ngược với đại lục, Hong Kong lại được Bắc Kinh “bật đèn xanh” để thử nghiệm các hình thức tiền số mới, nhưng dưới một “dây cương” rất chặt. Tháng 5-2025, Hội đồng Lập pháp Hong Kong thông qua luật Stablecoins Ordinance, cho phép các công ty xin cấp phép phát hành stablecoin. Tuy nhiên, khung pháp lý này nghiêm ngặt đến mức không ít doanh nghiệp cảm thấy “rất khó thở”.
Động lực đổi mới và kiểm soát chặt chẽ
Một mặt, Trung Quốc muốn khuyến khích công nghệ blockchain như một động lực đổi mới. Mặt khác, họ không cho phép bất kỳ hình thức crypto nào có thể vượt khỏi tầm kiểm soát nhà nước. Hong Kong vì vậy trở thành một “phòng thí nghiệm có kiểm soát”, nơi Bắc Kinh quan sát, đánh giá và can thiệp khi cần thiết.
Gợi ý cho Việt Nam
Tại Việt Nam, crypto đang ở “điểm nổ tiềm năng”. Tỉ lệ người dùng crypto tại Việt Nam thuộc hàng cao nhất khu vực, phần lớn đến từ hoạt động đầu tư và mô hình “chơi để kiếm tiền” (play-to-earn). Nhưng cho đến nay, chính sách quản lý vẫn còn dè dặt và thiếu khung pháp lý đầy đủ.
Thí điểm và kiểm soát
Tháng 9-2025, Chính phủ ban hành nghị quyết 05/2025 cho phép thí điểm cấp phép sàn giao dịch crypto trong khuôn khổ Luật Công nghệ kỹ thuật số. Tuy nhiên yêu cầu về vốn tối thiểu cao (khoảng 379 triệu USD), và cấm stablecoin, khiến chưa có doanh nghiệp nào đăng ký.
Tuy nhiên, từ bài học của Trung Quốc, Việt Nam vẫn có thể rút ra một số nguyên tắc cho riêng mình: bảo vệ trước, đổi mới sau; khuyến khích blockchain, nhưng có “dây cương”; học hỏi từ e-CNY; và tạo sandbox tại TP.HCM hoặc Hà Nội để thử nghiệm trong môi trường kiểm soát.
Trung Quốc và tham vọng tiền tệ số
Bên cạnh các lệnh cấm, Trung Quốc không giấu giếm tham vọng trở thành quốc gia dẫn đầu về tiền tệ số do nhà nước phát hành (CBDC). Đồng e-CNY (nhân dân tệ kỹ thuật số) đang được thử nghiệm ở hơn 20 thành phố, với tổng giá trị giao dịch vượt 100 tỉ nhân dân tệ.
Đây không phải là “crypto” theo nghĩa truyền thống. e-CNY không phi tập trung, không ẩn danh và hoàn toàn do PBOC điều hành. Nhưng nó cho phép Bắc Kinh đạt được những mục tiêu chiến lược quan trọng: kiểm soát dòng tiền chặt chẽ hơn; giảm phụ thuộc vào hệ thống thanh toán quốc tế do Mỹ chi phối; và tiến tới “phi đô la hóa” thương mại xuyên biên giới.
Trong kỷ nguyên số, chính sách tiền mã hóa không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà là bài kiểm tra chiến lược của mỗi quốc gia. Và Việt Nam, nếu làm đúng, hoàn toàn có thể biến thách thức thành bàn đạp cho kinh tế số vươn lên.
Lưu ý: Bài viết này tổng hợp thông tin công khai từ nhiều nguồn. MEXC không xác nhận hoặc đảm bảo tính chính xác của nội dung từ bên thứ ba. Người đọc nên tự nghiên cứu trước khi đưa ra quyết định đầu tư hoặc tham gia.
Tham gia MEXC và bắt đầu giao dịch ngay hôm nay!
