خط تولید Linea چیست؟ معرفی شبکه مقیاس‌پذیری zkEVM Layer‑2 | راه‌حل بلاک‌چین با عملکرد بالا، هزینه کم و سازگاری زیاد

مقدمه

Linea توسط ConsenSys راه‌اندازی شده،اتریومتوسعه‌دهندگان اصلی آن را ساخته‌اندیک شبکه مقیاس‌پذیری Layer‑2 zkEVM نوع 2 است که هدف آن تحقق چشم‌انداز “Home Network for the World” و ایجاد مرکزی برای زندگی و تعامل روزمره کاربران در زنجیره است. از زمان راه‌اندازی شبکه اصلی در جولای 2023، Linea به سرعت رشد کرده است. تا سال 2025، مجموع تراکنش‌ها به بیش از 230 میلیون رسیده، و تعداد شرکا در اکوسیستم به بیش از 420 رسیده است، با TVL به ارزش 412 میلیون دلار و بیش از 317,000 کاربر فعال روزانه، و ظرفیت پردازش 6200 TPS، هزینه تراکنش برابر با 1/25–1/30 شبکه اصلی اتریوم است.

از نظر فنی، Linea به Type‑2 zkEVM کاملاً با EVM سازگار است و نیازی به انتقال کد برای استقرار DApp اتریوم ندارد. زیرساخت آن از zk-SNARKs بازگشتی (شامل معماری‌های Vortex، Arcane، PLONK) و رمزنگاری مقاوم به کوانتوم استفاده می‌کند که به افزایش عملکرد، امنیت و حفظ حریم خصوصی کمک می‌کند. این شبکه همچنین از سازگاری بین زنجیره‌ای، انتزاع حساب، طراحی معماری ماژولار پشتیبانی می‌کند و تجربه کاربری را بهینه می‌سازد و نقشه راه حکمرانی غیرمتمرکز را پیش می‌برد.

علاوه بر این، Linea هیچ توکن بومی ندارد، هزینه‌های Gas به طور مستقیم از ETH استفاده می‌شود، و مشوق‌های جامعه به شکل‌هایی مانند L-XP و Voyage شکل می‌گیرند. این اکوسیستم به توسعه‌دهندگان منابع را می‌دهد و حیات و مشارکت جامعه را تقویت می‌کند.

نکات کلیدی

• Linea یک شبکه Layer‑2 نوع 2 است که توسط ConsenSys توسعه داده شده و تیم هسته اتریوم آن را ساخته است.که دارای سازگاری کامل EVM است و نیازی به تغییر قراردادهای مستقر‌شده برای انتقال و استقرار برنامه‌ها ندارد.
• عملکرد بالا و هزینه کمشبکه می‌تواند تا 6200 TPS را پردازش کند و هزینه Gas تقریباً 25 تا 30 برابر کمتر از شبکه اصلی اتریوم است، که به طور مؤثری هزینه‌های تراکنش را کاهش و تجربه را بهبود می‌بخشد.
• گسترش اکوسیستم قویتا سال 2025، تعداد شرکای اکوسیستم به بیش از 420 رسیده، با TVL به ارزش 412 میلیون دلار و تعداد کیف پول‌های فعال روزانه به بیش از 317,000، که شامل حوزه‌های DeFi، NFT، بازی و غیره است.
• معماری مقاوم به کوانتوم + دانش صفراز zk-SNARKs بازگشتی و فناوری رمزنگاری پنجره‌ای (Vortex، Arcane، PLONK) برای افزایش کارایی تأیید، امنیت و قدرت حفاظت از حریم خصوصی استفاده می‌کند.
• دارای تعامل‌پذیری بین زنجیره‌ای، انتزاع حساب و معماری ماژولاراز پل‌های بین زنجیره‌ای، پرداخت Gas با استیبل‌کوین‌ها، برداشت سریع و تجربه توسعه راحت پشتیبانی می‌کند و برنامه‌ریزی برای تحولی در حکمرانی جامعه را پیش می‌برد.

1. خلاصه پروژه Linea

1.1 زمینه و چشم‌انداز Linea

Linea یک پروژه بلاک‌چین Layer 2 است که توسط ConsenSys توسعه یافته است.اتریوم این پروژه با هدف حل مشکل مقیاس‌پذیری شبکه اصلی اتریوم از طریق فناوری اثبات دانش صفر (Zero-Knowledge Proofکه به اختصار ZK نامیده می‌شود) طراحی شده و یک شبکه بلاک‌چین کاملاً سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) را فراهم می‌آورد. چشم‌انداز اصلی Linea این است که فناوری بلاک‌چین را به کاربردهای گسترده‌تر منتقل کند، با افزایش سرعت تراکنش، کاهش以太坊虚拟机（EVM）完全兼容的区块链网络。Linea 的核心愿景是将区块链技术带入更广泛的应用场景，通过提升交易速度、降低 هزینه‌های Gasو حفظ امنیت و ویژگی غیرمتمرکز اتریوم، تحقق “زندگی زنجیره‌ای” (Live Onchain) را تسریع کند.

Linea توسط ConsenSys توسعه یافته است که یک شرکت پیشرو در اکوسیستم اتریوم است و محصولات آن شامل کیف پول محبوب MetaMaskاست (با بیش از 30 میلیون کاربر فعال ماهانه) و ابزار توسعه Infura (با بیش از 400 هزار کاربر). Linea در جولای 2023 شبکه اصلی Alpha خود را راه‌اندازی کرد و به سرعت به یکی از سریع‌ترین شبکه‌های zkEVM (ماشین مجازی اتریوم با دانش صفر) تبدیل شد و بیش از 100 هزار کاربر فعال هفتگی و 2.7 میلیون تراکنش را جذب کرد. تا سال 2025، ارزش کل قفل‌شده (TVL) شبکه Linea به 412.3 میلیون دلار رسیده و تعداد برنامه‌های موجود در اکوسیستم به بیش از 350 عدد افزایش یافته که شامل حوزه‌های DeFi، NFT و بازی‌های بلاک‌چینی است.

1.2 موقعیت و اهداف Linea

Linea به عنوان یک راه‌حل گسترش عمودی اتریوم، از فناوری zk-Rollup (نقاشی دانش صفر) استفاده می‌کند و با شبکه اصلی اتریوم سازگاری بالایی دارد. هدف آن این است که با ارائه تجربه توسعه مشابه با شبکه اصلی اتریوم، توسعه‌دهندگان را جذب کند تا DApp‌های کنونی را منتقل کنند یا برنامه‌های جدید بسازند و همزمان هزینه‌های استفاده کاربران را کاهش دهد. چشم‌انداز بلندمدت Linea تحقق کامل غیرمتمرکز است و برنامه‌ریزی شده که در سال 2025 به تدریج به مدل حکمرانی جامعه‌محور منتقل شود.

خصوصیت منحصر به فرد Linea در استراتژی “بدون توکن بومی” آن است، که در حال حاضر ازاتریوم (ETH) به عنوان توکن هزینه گاز استفاده می‌شود، تجربه کاربری را ساده‌تر کرده و پیچیدگی اکوسیستم را کاهش می‌دهد. این پروژه از طریق فعالیت‌هایی مانند “Linea Voyage” و “Linea Surge” جامعه را تشویق به مشارکت می‌کند و توکن‌های غیرقابل انتقال پیوند روح (Linea Voyage XP) یا جوایز نقدینگی (L-LXP) را به عنوان پاداش اهدا می‌کند، که به کاربران هویت و امتیازات اجتماعی ارائه می‌دهد.

1.3 نمای کلی اکوسیستم

اکوسیستم Linea در مدت زمان کوتاهی به سرعت گسترش یافته است، از 150 شریک در زمان راه‌اندازی شبکه اصلی به بیش از 420 شریک در سال 2025، که شامل مالی غیرمتمرکز (DeFi)، NFT، پل‌های بین زنجیره‌ای و بازی‌های بلاکچینی است. پروژه‌های نماینده عبارتند از:

Owlto Finance：پل بین زنجیره‌ای غیرمتمرکز که از شبکه‌هایی مانند اتریوم، Polygon و Arbitrum پشتیبانی می‌کند.

Mendi Finance：پروتکلی غیرمتمرکز برای وام‌دهی توکن‌های پایدار.

HAPI：تمرکز بر امنیت در زنجیره، جلوگیری از تقلب و بهره‌برداری.

Lineی همچنین با Chainlink ادغام شده است و خدمات پیشگوی مطمئن را معرفی کرده است تا داده‌های خارج از زنجیره را برای قراردادهای هوشمند فراهم کند و سناریوهای کاربردی را بیشتر غنی‌سازی کند. پروژه با ایجاد “اتحادیه سرمایه‌گذاری اکوسیستم Linea” (که از بیش از 30 شرکت سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر برتر پشتیبانی می‌کند) به توسعه‌دهندگان منابع و تامین مالی ارائه می‌دهد تا روند توسعه اکوسیستم را تسریع کند.

2. نکات فنی Linea

2.1 zkEVM: راه‌حل ایده‌آل برای گسترش اتریوم

Linea یک شبکه Type-2 zkEVM است، به این معنی که کاملاً معادل ماشین مجازی اتریوم است و نیازی به تغییر کد برای مهاجرت برنامه‌های غیرمتمرکز اتریوم ندارد. این برابری EVM مزیت فنی کلیدی Linea است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد از ابزارهای آشنا (مانند Solidity، MetaMask و Truffle) برای توسعه و استقرار برنامه‌ها در Linea استفاده کنند.

zkEVM (ماشین مجازی اتریوم با دانش صفر) مزایای اثبات دانش صفر و EVM را ترکیب می‌کند، با اجرای معاملات در خارج از زنجیره و ایجاد اثبات‌های دانش صفر (zk-SNARKs) و ارائه آن‌ها به شبکه اصلی اتریوم، هزینه‌های گاز را به شدت کاهش و توان عملیاتی معاملات را افزایش می‌دهد. هدف طراحی Linea دستیابی به عملکرد بالا، هزینه کم و امنیت به سطح اتریوم است. داده‌های سال 2025 نشان می‌دهند که ظرفیت پردازش معاملات Linea به 6200 TPS (تعداد معاملات در ثانیه) افزایش یافته است، که نسبت به قبل 29% افزایش داشته و هزینه گاز بین 1/25 تا 1/30 هزینه شبکه اصلی اتریوم است.

2.2 اثبات دانش صفر و رمزنگاری مقاوم در برابر کوانتوم

Linea از رمزنگاری مقاوم در برابر کوانتوم مبتنی بر مش (Lattice-Based Cryptography) و zk-SNARKs برای ایجاد اثبات‌های دانش صفر استفاده می‌کند که یکپارچگی و حریم خصوصی معاملات را تضمین می‌کند. روند دقیق به صورت زیر است:

محاسبات خارج از زنجیره：Lineی تعداد زیادی از معاملات را در خارج از زنجیره پردازش کرده و ردیابی اجرا (Execution Traces) را تولید می‌کند.

تولید اثبات：از طریق Corset (زبان Go و Lisp DSL) ردیابی‌های اجرایی را گسترش می‌دهد و سیستم‌های محدودیتی را تولید می‌کند؛ سپس، gnark (زبان Go) محدودیت‌ها را به مدارهای سازگار با PLONK تبدیل می‌کند و اثبات نهایی zk-SNARK را تولید می‌کند.

اعتبارسنجی در زنجیره：اثبات را به قرارداد هوشمند LineaRollup.sol در شبکه اصلی اتریوم ارسال می‌کند برای اعتبارسنجی و اطمینان از صحت وضعیت.

سیستم اثبات Linea (Vortex → Arcane → PLONK) از پشته‌های اثبات بازگشتی استفاده می‌کند، کارایی تولید اثبات را بهینه‌سازی می‌کند و در نهایت به یک اثبات واحد PLONK تجمیع می‌شود که هزینه اعتبارسنجی در شبکه اصلی اتریوم را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، Linea از روش فشرده‌سازی بدون اتلاف مبتنی بر LZSS (مشابه deflate) استفاده می‌کند تا نیاز به ذخیره داده‌ها در زنجیره را کاهش داده و هزینه‌ها را بیشتر کاهش دهد.

2.3 معماری مدولار و بهینه‌سازی عملکرد

معماری Linea از طراحی مدولار استفاده می‌کند و پردازش معاملات را از ذخیره‌سازی اطلاعات جدا کرده و عملکرد و مقیاس‌پذیری را بهینه‌سازی می‌کند. اجزای اصلی عبارتند از:

فناوری zk-Rollup：با پردازش معاملات در خارج از زنجیره و ارسال یک اثبات واحد، بار شبکه اصلی اتریوم را کاهش می‌دهد.

برابری EVM：ابزارها و زبان‌های توسعه اتریوم را پشتیبانی می‌کند و نیازی به یادگیری تکنولوژی جدید ندارند.

فناوری‌های رمزنگاری پیشرفته：با ترکیب zk-SNARKs و رمزنگاری مبتنی بر مش، امنیت معاملات و یکپارچگی داده‌ها را تضمین می‌کند.

سیستم اثبات Linea به یک تنظیم قابل اعتماد (Trusted Setup) نیاز دارد، اما از طریق کدهای عمومی اثبات (مخزن linea-constraints) و کلیدهای تأیید شده که در قرارداد زنجیره‌ای سخت‌کد شده‌اند، شفافیت و قابلیت تأیید را تضمین می‌کند.

2.4 تعاملات چند زنجیره‌ای

Linea از پل‌های چند زنجیره‌ای (مانند Owlto Finance و Across) پشتیبانی می‌کند و به کاربران این امکان را می‌دهد که دارایی‌ها را به سرعت و به صورت ایمن بین شبکه‌هایی مانند اتریوم، پالیگان و آربیتراوم منتقل کنند. تعاملات چند زنجیره‌ای آن تنها محدود به اکوسیستم اتریوم نیست و برنامه‌ریزی شده است که به دیگر زنجیره‌های سازگار با EVM و زنجیره‌های غیر EVM (مانند سولانا) ادغام شود و یک اکوسیستم بلاکچین گسترده‌تر بسازد.

2.5 تج抽 عدساب و بهینه‌سازی تجربه کاربری

Linea از تج抽 عدساب پشتیبانی می‌کند که به کاربران اجازه می‌دهد با استفاده از استیبل‌کوین‌ها هزینه‌های گاز را پرداخت کنند، که موانع فنی را کاهش می‌دهد و به پذیرش کاربران معمولی کمک می‌کند. علاوه بر این، زمان تأیید تراکنش‌های Linea سریع است (نیازی به دوره قفل 7 روزه مانند Optimistic Rollup ندارد) و کاربران می‌توانند به سرعت وجوه خود را برداشت کنند و تجربه کاربری را به طرز قابل توجهی بهبود می‌بخشد.

3. منطق زیرین Linea

3.1 نحوه کار zk-Rollup

zk-Rollup تکنولوژی اصلی Linea است که از محاسبات خارج زنجیره و تأیید زنجیره‌ای برای ارائه مقیاس‌پذیری کارآمد استفاده می‌کند. روند کار به صورت زیر است:

جمع‌آوری تراکنش‌ها：ترتیب‌دهنده Linea (Sequencer) تراکنش‌های کاربران را جمع‌آوری می‌کند.

پردازش خارج زنجیره：تراکنش‌ها در خارج زنجیره انجام می‌شود و به‌روزرسانی وضعیت و پیگیری اجرای تراکنش را ایجاد می‌کند.

تولید اثبات：با استفاده از Corset و gnark، اثبات zk-SNARK را تولید می‌کند.

ارسال به زنجیره：ریشه وضعیت و اثبات به قرارداد LineaRollup.sol در شبکه اصلی اتریوم ارسال می‌شود.

تأیید و نهایی‌سازی：شبکه اصلی اتریوم اثبات را تأیید می‌کند و صحت وضعیت را تضمین می‌کند، و تراکنش به‌محض تایید به حالت نهایی (Finality) می‌رسد.

در مقایسه با Optimistic Rollup، zk-Rollup نیازی به دوره اثبات تقلب ندارد و وجوه به سرعت برداشت می‌شود و از امنیت بالاتری برخوردار است. پیاده‌سازی zkEVM Linea کاملاً معادل اتریوم است و توسعه‌دهندگان نیازی به تغییر کد ندارند تا DApp را منتقل کنند.

3.2 عدم متمرکز سازی و حکمرانی جامعه

Linea متعهد به عدم متمرکز سازی تدریجی است و نقشه راه 2025 آن شامل:

عدم متمرکز سازی مرحله‌ای：به تدریج قدرت‌های عملیاتی شبکه را باز می‌کند و وابستگی به ConsenSys را کاهش می‌دهد.

حکمرانی جامعه：حکمرانی زنجیره‌ای از طریق توکن‌ها، که به دارندگان توکن اجازه می‌دهد تا در تصمیم‌گیری‌های شبکه شرکت کنند.

شفافیت：انتشار به‌روزرسانی‌های منظم، نقشه راه و کد سیستم اثبات به‌صورت عمومی.

سازمان Linea Association (سازمان غیرانتفاعی سوئیس) مسئول نظارت بر توسعه زیرساخت، توانمندسازی جامعه و تاب‌آوری اکوسیستم است تا اطمینان حاصل شود که پروژه به‌طور پایدار درازمدت باقی بماند.

3.3 مدل اقتصادی و مکانیزم‌های انگیزشی

Linea در حال حاضر هیچ توکن بومی ندارد و از ETH برای پرداخت هزینه گاز استفاده می‌کند که هزینه‌های یادگیری کاربر را کاهش می‌دهد. این پروژه از طریق روش‌های زیر کاربران و توسعه‌دهندگان را انگیزه می‌دهد.

Linea Voyage：با انجام وظایف، توکن‌های غیرقابل انتقال روح‌زده (Voyage XP) را به‌عنوان پاداش اهداء می‌کند که برای تأیید هویت جامعه و امتیازات (مانند فهرست سفید و نقش‌های انحصاری) استفاده می‌شود. gate.io

Linea Surge：یک برنامه انگیزشی نقدینگی 6 ماهه که به کاربران L-LXP (نقاط تجربه نقدینگی) را به‌عنوان پاداش برای تأمین نقدینگی و تعامل با DApp ها اهدا می‌کند.

توزیع مجدد هزینه‌ها：100% سود و هزینه‌های برنامه به کاربران بازگردانده می‌شود و محیط بلاکچین بدون هزینه‌های خدمات را ایجاد می‌کند.

3.4 امنیت و اعتماد

Linea امنیت اتریوم را به ارث می‌برد و از zk-SNARKs و رمزنگاری شبکه برای تضمین درستی تراکنش‌ها استفاده می‌کند. سیستم اثبات آن 100% اجرای zkEVM را پوشش می‌دهد و کد آن به‌طور عمومی در GitHub قرار دارد و مورد ممیزی جامعه قرار می‌گیرد. Linea همچنین با Protofire برای بهینه‌سازی کیف پول Linea Safe همکاری می‌کند و امنیت دارایی‌های کاربران را افزایش می‌دهد.

4. اکوسیستم و سناریوهای کاربردی Linea

4.1 اکوسیستم DeFi

اکوسیستم DeFi Linea به سرعت در حال رشد است و TVL از 68.68 میلیون دلار در سال 2023 به 412.3 میلیون دلار در سال 2025 افزایش یافته است. پروژه‌های نمایشی شامل:

Aave：بزرگترین پروتکل نقدینگی غیرمتمرکز در جهان که از واریز، قرض‌دهی و وثیقه پشتیبانی می‌کند.

Abracadabra.money：پلتفرم قرض‌دهی و قرض‌گیری مبتنی بر توکن‌های بهره.

Mendi Finance：خدمات قرض‌دهی استیبل‌کوین ارائه می‌دهد.

4.2 NFT و بازی‌ها

Linea از تجارت زنجیره‌ای با فرکانس بالا و هزینه کم پشتیبانی می‌کند و برای بازی‌های بلاکچین و بازارهای NFT مناسب است. فعالیت “Linea Voyage” آن از طریق توزیع NFT (Linea Voyage XP) کاربران را به شرکت در آن جذب می‌کند.

۴.۳ پل‌های بین زنجیره‌ای و تعامل‌پذیری

Linea از طریق پل‌های بین زنجیره‌ای (مانند Across و Owlto Finance) امکان انتقال سریع دارایی‌ها را فراهم می‌کند، سرعت پل زدن بالا و هزینه‌ها پایین است. این پروژه همچنین برنامه‌ریزی کرده است تا تعامل‌پذیری با زنجیره‌های غیر EVM را گسترش دهد و اکوسیستم چند زنجیره‌ای بسازد.

۵. خلاصه

Linea به عنوان یک راه‌حل پیشرو zkEVM در Layer 2 اتریوم، با عملکرد بالا، هزینه پایین و معادل‌سازی EVM، یک بستر قوی بلاکچین برای توسعه‌دهندگان و کاربران فراهم می‌کند. ساختار فنی آن که بر اساس رمزنگاری مقاوم در برابر کوانتوم و zk-SNARKs است، تضمین‌کننده تعادل امنیت و کارایی است. با حمایت ConsenSys، اکوسیستم در حال رشد سریع و نقشه راه واضح غیرمتمرکز، Linea در نظر دارد تبدیل به یکی از ارکان اصلی اکوسیستم اتریوم شده و به پذیرش گسترده فناوری بلاکچین کمک کند.

مطالعه توصیه شده:

آیا Pi سکه قانونی است؟ تحلیل کامل امنیت شبکه Pi

Treehouse (توکن TREE) چیست؟ راهنمای کامل پروتکل DeFi Treehouse

THENA ارز دیجیتال چیست؟ راهنمای کامل توکن THE و برنامه‌های مالی غیرمتمرکز

تأکیدنامه: این مطالب مشاوره‌ای در مورد سرمایه‌گذاری، مالیات، حقوقی، مالی، حسابداری، مشاوره یا هر خدمات مرتبط دیگری ارائه نمی‌دهد و توصیه‌ای برای خرید، فروش یا نگهداری هر دارایی نیست. آکادمی تازه‌واردان MEXC تنها اطلاعات مرجع را فراهم می‌کند و مشاوره‌ای در مورد سرمایه‌گذاری ارائه نمی‌دهد، لطفاً اطمینان حاصل کنید که به طور کامل با ریسک‌های مربوطه آشنا هستید و با احتیاط سرمایه‌گذاری کنید، تمام اقدامات سرمایه‌گذاری کاربران هیچ ارتباطی با این سایت ندارد.